Światło jest najważniejsze dla fotografii. Banalne stwierdzenie, bo przecież fotografia jest rejestrowaniem światła wpadającego do aparatu. Ale ilość i jakość światła decyduje o jakości fotografii, na równi z kompozycją. Umieć zauważyć i wykorzystać dobre światło to klucz do sukcesu.
Jak światło wpływa na zdjęcia
To dzięki dobremu oświetleniu profesjonalne portrety, czy sesje w kolorowych magazynach wyglądają tak dobrze. To dlatego ciekawe krajobrazy, czy budynki tak pięknie prezentują się w albumach fotograficznych. Oczywiście w większości wypadków zdjęcia, które można zobaczyć w druku są poprawiane przez grafików, ale zawsze na początku musi być przyzwoita fotografia, która została dobrze naświetlona.
Prosty przykład tego, jak oświetlenie wpływa na zdjęcie. Poniżej są dwie fotografie wykonane tym samym aparatem (Nikon D80, obiektyw Nikkor 18-200), temu samemu „modelowi” w odstępie miesiąca. Żadne ze zdjęć nie było przerabiane – wyglądają dokładnie tak, jak zarejestrował je aparat. Odrobinę zmienione zostały ustawienia aparatu. Pierwsze zdjęcie – w ciemnym, przedpokoju:
Drugie we wrześniowe popołudnie, na spacerze, w wózku (istotny detal, bo wózek osłaniał przed bezpośrednim słońcem):
Przykład z innej beczki – biurowiec, który normalnie jest szary, o zachodzie słońca efektownie odbija kolory:
Kolejny przykład z architektury – 4 cm parapet rzuca cień metrowej długości, a ściana, która normalnie wydaje się całkiem płaska, ujawnia swoją strukturę:
Co znaczy „dobre” światło?
Przede wszystkim – im więcej światła tym lepiej. Każdy aparat działa lepiej kiedy jest jasno, niż w półmroku. Począwszy od mniejszej czułości, jakiej musi używać matryca (mniej szumów), przez szybsze ustawianie ostrości, po krótsze czasy otwarcia migawki (zapobiegają rozmazaniu zdjęć).
W większości wypadków pożądane światło jest miękkie i rozproszone. Równomiernie oświetla fotografowany obiekt i jego tło. Wydobywa jego kształty, fakturę i barwy. Z tego powodu przeważnie źle wyglądają zdjęcia oświetlone ostrym, bezpośrednim światłem słońca (szczególnie portrety), jak również zdjęcia robione z lampą błyskową (wbudowaną w aparat).
Do zdjęć w plenerze najlepsze światło jest w ciągu godziny w od wschodu i zachodu słońca, czyli wtedy, gdy słońce jest najbliżej horyzontu. Czas ten nazywa się złotą godziną. Światło jest wtedy mniej intensywne, bardziej rozproszone i daje przyjemne, ciepłe barwy. Nasze oko, często tego nie dostrzega, ponieważ nasze oko się dostosowuje i widzimy inaczej, niż aparat, ale efekt na zdjęciach potrafi być bardzo ciekawy. Z tego też powodu jesienią i wiosną światło słońca jest lepsze, bo słońce świeci niżej nad horyzontem.
Obserwuj światło
Zwrócić uwagę na to jak oświetlone są miejsca o różnych porach dnia i roku. W innych miejscach wschodzi i zachodzi słońce, inaczej oświetla krajobraz i budynki.
Obserwuj jak zmienia się np. wygląd twarzy fotografowanej osoby, kiedy obracamy się względem źródła światła. Jeśli do pomieszczenia światło wpada przez okno, obejdź wokół fotografowaną osobę i zwróć uwagę jak różnie jest oświetlona twarz i sylwetka w zależności od tego jak pada światło z okna.
Umieć zauważyć i wykorzystać dobre światło to klucz do sukcesu. Kiedy jest kiepskie – trudno zrobić dobre zdjęcie. Z czasem i doświadczeniem zaczniesz zauważać sytuacje, w których nie warto nawet wyjmować aparatu, bo światło jest nieodpowiednie i nic ciekawego na zdjęciu nie będzie, a innym razem – widząc dobre światło – będziesz żałował, że nie masz aparatu ze sobą…